چرا نباید چشم هایتان را بمالید

همه ما در مواقعی که چشم هایمان خسته است، می خارد و حس می کنیم مژه ای در چشممان هست یا فقط از روی عادت، چشم هایمان را می مالیم. این کار احساس خوبی دارد زیرا موجب تحریک جریان اشک و روان شدن چشم می شود و خشکی چشم را کم می کند و به از بین رفتن گرد و خاک و سایر عوامل سوزش از چشم کمک می کند. بعلاوه مالیدن چشم هایتان می تواند به دلیل مشکلات پزشکی باشد از جمله اینکه فشار دادن مردمک چشمتان، عصب واگو را تحریک کرده و ضربان قلب را کاهش داده و در نتیجه استرس را کم می کند.

شاید این کاری بدون آسیب به نظر برسد اما مالیدن چشم ها ممکن است موجب خطر عفونت، آسیب به قرنیه یا مشکلات بیشتری شود. اگر دائما چشم هایتان را می مالید، لازم است ابتدا بدانید چه چیز موجب می شود این کار را انجام دهید، زیرا ممکن است نشانه ای از مشکلی بزرگتر در چشمتان باشد.

در ادامه، محرک های بسیاری که ممکن است موجب شود چشم هایتان را بمالید، و چگونگی حل این مشکلات را شرح می دهیم. به خاطر داشته باشید اگر نسبت به شرایط چشمتان تردید داشتید، نزد چشم پزشک بروید که می تواند بهترین راه حل ممکن را برای مشکلتان پیشنهاد کند.

ورم ملتحمه

عفونت های چشمی مانند ورم ملتحمه (که به نام چشم صورتی نیز نامیده می شود) می تواند موجب خارش شود. ورم ملتحمه معمولا به دلیل ویروس یا باکتری که به چشم تان وارد می شود، اتفاق می افتد. گاهی اوقات آلرژی ها و عوامل سوزش و خارش چشم مانند دود نیز ممکن است موجب تحریک آن شود. علائم احتمالی ورم ملتحمه شامل قرمزی چشم، ترشح، خارش و سوزش است. اگر هنگامی که به ورم ملتحمه مبتلا هستید چشمتان را بمالید، خطر مبتلا شدن چشم دیگر که سالم است و یا سایر افراد وجود دارد. حتما به پزشک مراجعه کنید.

آلرژی ها

اگر چشم هایتان به این دلیل می خارد که در معرض عوامل آلرژیزا بوده اید، ممکن است بهتر باشد از قطره های چشمی استفاده کنید که مشکل خارش را حل کند. مالیدن چشم ها زمانی که در معرض عوامل آلژی زا از جمله موی گربه هستید می تواند موجب خارش بیشتر چشمتان و حتی بدتر شدن آن شود. یکی از قطره های چشمی که مورد تایید متخصصان است و در داروخانه ارائه می شود، اولوپاتادین است که می توانید یکبار در روز آن را استفاده کنید و حاوی آنتی هیستامین است. اگر این قطره مشکلتان را حل نکند، بهتر است نزد دکتر بروید که می تواند قطره چشم مناسب تری را برای حل مشکل آلرژی چشمتان تجویز کند.

خشکی و خستگی چشم

خشکی چشم نیز ممکن است موجب عادت مالیدن آن شود که بخصوص اگر چشمتان را با فشار و شدت بمالید، مضر خواهد بود. مالش زیاد چشم می تواند موجب آسیب به عدسی ها یا قرنیه شود و به نوبه خود موجب عفونت یا آسیب ویروسی شود. پزشکان توصیه می کنند کمتر از صفحات نمایش دیجیتال استفاده کنیم زیرا وقتی به آنها خیره می شویم، پلک زدن کمتر می شود و موجب خشکی و سوزش چشم می شود. وقفه انداختن در خیرگی به صفحه نمایش، نیاز به جریان اکسیژن در چشم را افزایش می دهد تا مانع از خستگی و خشکی آن شود. سایر علل خشکی چشم شامل تغییرات هورمونی، مشکلات سلامتی، لنز های چشمی، آب و هوای خشک یا عوارض جانبی بعضی درمان هاست.

خسته کردن چشمتان نیز می تواند موجب ناراحتی شود. اگر مدتی طولانی تمرکز کنید یا عینکی با تجویز اشتباه استفاده کنید و چشمتان با آن خسته شود، ممکن است به دلیل خشکی ناشی از آن، شروع به مالش چشمتان کنید. اگر برای روان شدن چشمتان نیاز به کمک دارید، می توانید از قطره های چشمی فاقد نگهدارنده استفاده کنید.

چرا مالیدن چشمتان خطرناک است؟

قوز قرنیه

کراتوکونوس یا قوز قرنیه یکی از بیماری هایی است که در آن قرنیه تان شبیه مخروط می شود و ممکن است با مالیدن شدید چشم هایتان ایجاد شود یا به دلیل مالش چشم، بدتر شود. مالش چشم می تواند بر قرنیه تاثیر بگذارد و موجب جراحاتی نظیر خراش های قرنیه یا ناشی از ورم ملتحمه شود. لازم است این موارد را بررسی و درمان کنید تا مالش کاهش یابد. علائمی که نشان می دهد احتمالا قوز قرنیه دارید شامل تاری دید، حساسیت به نور یا حتی ناپایداری در نمره چشمتان در عینک های تجویزی باشد. پزشکان توصیه می کنند به جای مالیدن چشم، از قطره های روان کننده چشم، یا روغن روان کننده استفاده کنید، چشم هایتان را به مدت 30 ثانیه ببندید یا کمپرس سرد روی چشم هایتان بگذارید تا از علائم آن خلاص شوید.

همچنین اگر شی خارجی در چشمتان باشد، احتمالا غریزه طبیعی سبب می شود آن را بمالید تا شی بیرون بیاید. اما این کار می تواند به شکل بالقوه، آسیب بیشتری ایجاد کند زیرا ممکن است آن شی، قرنیه را خراش دهد. به جای این کار بهتر است شی را با محلول نمکی یا اشک مصنوعی بیرون بیاورید.

  آماس پلک یا ورم ملتحمه

از نظر بهداشتی، لازم است به خاطر داشته باشید دست هایتان پر از میکروب و باکتری است. بنابراین مالیدن انگشتی که با آب و صابون شسته نشده به چشمتان می تواند موجب عفونت هایی مانند ورم ملتحمه شود. این مشکل می تواند موجب خارش یا سوزش چشم، پوسته شدن آن، ورم پلک ها و قرمزی آن شود. مالیدن چشم هایتان زمانی که آماس پلک دارید، خطر بدتر شدن عفونت را به همراه دارد بنابراین بهترین راه حل این است که نزد پزشک بروید تا درمان مناسب را برای رفع آن تجویز کند.

آسیب به بینایی

مالش چشم برای بعضی افرادی که مشکلات چشمی دارند مضر است. اگر نزدیک بینی پیشرونده (نزدیک بینی ناشی از مردمک کشیده شده) یا آب سیاه (مشکلی که به عصب بینایی آسیب می زند) داشته باشید، مالیدن چشمتان می تواند مشکل را تشدید کرده و وضعیت بینایی تان را بدتر کند. مالیدن چشم بخصوص برای بیمار مبتلا به آب سیاه که اکنون هم فشار چشم بالایی دارد، بد است. این کار می تواند به عصب آسیب رسانده و منجر به از دست رفتن همیشگی بینایی شود.

جداشدگی شبکیه

جداشدگی شبکیه به جدا شدن لایه حساس شبکیه از لایه پوششی زیر آن گفته می شود که طی آن تصویر دنیای خارج روی آن به خوبی تشکیل نشده و باعث اختلال میدان بینایی و کاهش شدید بینایی می گردد. جداشدگی شبکیه می تواند با افزایش فشار چشم به دلیل مالیدن آن ایجاد شود.

تغییر ظاهر چشم

مالش زیاد چشم می تواند بر ظاهرتان نیز تاثیر منفی داشته باشد. زیرا عصب های خونی کوچک را می ترکاند و قرمزی چشم، دایره های تیره روی کره چشم یا چروک های اطراف چشم ایجاد می شود.

چگونه مالش چشم را متوقف کنیم؟

چشم هایتان را با استفاده از قطره های چشمی یا اشک مصنوعی، مرطوب نگه دارید. این قطره ها همیشه در داروخانه موجود است و بخصوص برای رفع خشکی چشم موثر است. قطره های خاصی مانند آنتی هیستامین و پایدارکننده ماست سل نیز می توانند توسط پزشک تجویز شوند تا به پیشگیری از احساس خارش که منجر به مالش غریزی چشم می شود، کمک کند. در موارد حادتر از جمله افرادی که آلرژی دارند، قطره های چشمی استروئید می تواند برای اجتناب از مالش مزمن چشم استفاده شود.

مالیدن بیش از حد چشم به دلیل خشکی مزمن چشم، خارش یا از روی عادت باید متوقف شود تا از هر نوع آسیب چشمی و بینایی پیشگیری شود.

شایان ذکر است اطلاعات این مقاله فقط برای آموزش و اطلاعات عمومی است و مشاوره پزشکی یا سلامتی محسوب نمی شود.