بیماری های مهم چشم، 10 بیماری چشم و علائم آن

چشم یکی از پیچیده ­ترین اعضای بدن انسان است و بینایی از جمله ارزشمندترین دارایی ­های ماست. ما با چشم ­هایمان می­توانیم ببینیم و دنیای اطرافمان را تجربه کنیم. اما اختلالات رایج چشمی می­تواند ناراحتی زیادی برایمان ایجاد کند و در موارد شدید، موجب از دست رفتن بینایی شود. در اینجا عنوان می­کنیم مراقبت از چشم به چه کارهایی نیاز دارد.

بسیاری از اختلالات چشمی، علائم اولیه دارند و بسیاری از آنها نیز علامتی ندارند. افراد اغلب قادر به شناسایی این علائم نیستند و معمولا در ابتدا آنها را نادیده می­گیرند. اما تشخیص به موقع این علائم می ­تواند به شما کمک کند ارزشمندترین هدیه زندگی یعنی بینایی خود را نجات دهید.

در اینجا 10 مورد از بیماری های مهم چشم و علائم آنها را شرح می­ دهید تا در آشکارسازی اولیه آنها کمکتان کنیم.

1.آب سیاه یا گلوکوم

آب سیاه زمانی رخ می ­دهد که فشار داخل چشمتان افزایش یابد و در نتیجه آن به عصب­ های بینایی آسیب وارد شود. این بیماری اغلب ارثی است و معمولا در دوران میان سالی آشکار می ­شود.

فشار داخل چشم به نام فشار مایع داخل چشم شناخته می­ شود. افزایش فشار مایع داخل چشم به عصب بینایی که تصاویر را به مغزتان منتقل می­کند، آسیب می­ زند. اگر آب سیاه در مراحل اولیه شناسایی نشود، موجب از دست رفتن همیشگی بینایی می­شود. اگر این بیماری را درمان نکنید، ظرف مدت یک یا دو سال بینایی خود را از دست می­دهید.

در این بیماری درد ندارید و آشکار کردن علائم اولیه آن بسیار سخت است. اما اگر هر یک از علائم زیر را داشتید، بلافاصله نزد متخصص چشم بروید:

• قرمزی چشم
• دیدن هاله در اطراف نورها
• حالت تهوع یا استفراغ
• از دست رفتن بینایی
• کدر بودن چشم­ها (بخصوص در نوزادان)
• درد چشم
• دید تونلی

آشکارسازی اولیه آب سیاه یکی از دلایلی است که باید هر 1 تا 2 سال، چک آپ کامل چشم انجام دهید.

2. آب مروارید

آب مروارید شرایطی است که عدسی ­های طبیعی چشمتان که پشت عنبیه و مردمک قرار دارد، تیره و ابری می­ شود. افراد بالای 40 سال در معرض این شرایط هستند و همچنین آب مروارید یکی از رایج­ترین علل نابینایی در جهان است. انواع آب مروارید شامل موارد زیر است:

آب مروارید زیرکپسولی: این بیماری در پشت عدسی­های چشم رخ می­دهد. افراد مبتلا به دیابت در معرض ریسک بیشتر ابتلا به این بیماری هستند.

آب مروارید هسته­ای: این بیماری بر هسته ­های عدسی تاثیر می­گذارد. این نوع آب مروارید با افزایش سن رخ می ­دهد.

آب مروارید کورتیکال: این بیماری با تاری سفید و تیغه ­ای شکل همراه است که از کناره­ های عدسی چشم شروع می­شود و به سمت مرکز آن حرکت می­کند. این بیماری بیشتر در غشای عدسی که هسته مرکزی را احاطه کرده رخ می­دهد.

مراقب این علائم اولیه مربوط به آب مروارید باشید:

• تاری دید
• دوبینی
• مشکل با تشعشع نور در شب (تشعشع از منابع نور) و در روز
• دید بدون وضوح حتی با عینک و لنز چشمی

3.رتینوپاتی دیابتی (شبکیه رنجوری دیابتی)

سطوح بالای قند خون به عروق خونی شبکیه آسیب می ­زنند. این عروق خونی متورم می ­شوند یا نشت خواهند کرد و مانع از عبور خون از درونشان می ­شوند. این موضوع می ­تواند منجر به از دست دادن بینایی شود.

دو مرحله رتینوپاتی دیابتی وجود دارد:

NPDR (رتینوپاتی دیابتی غیرتکثیری)

در اینجا عروق کوچک خون نشت می­کنند و موجب تورم شبکیه می ­شوند.

PDR (رتینوپاتی دیابتی تکثیری)

این مرحله پیشرفته ­تر است و زمانی رخ می­دهد که عروق جدید خونی در شبکیه رشد می ­کنند. این شرایط «تشکیل عروق جدید» نامیده می ­شود. این عروق جدید اغلب خونریزی می ­کنند و دیدتان را مسدود می­ سازند.

علائم رتینوپاتی دیابتی شامل موارد زیر است:

• دیدن تعداد زیادی جسم شناور
• تاری دید
• مبهم دیدن رنگ­ها
• دید ضعیف در شب
• تغییرات بینایی از تاری دید تا شفاف دیدن
• دیدن نواحی تیره در میدان دید

4. دژنراسیون ماکولای مربوط به سن (AMD)

دژنراسیون ماکولا یا تباهی لکه زرد در ناحیه مرکزی شبکیه رخ می ­دهد که حدت بینایی (تیزحسی بینایی)را کنترل می­کند.

علائم دژنراسیون ماکولای مربوط به سن از این قرار است:

• از دست دادن تیزحسی بینایی
• از دست دادن حساسیت کنتراست
• دیدن تصاویر به شکل مغشوش در مرکز

AMD دو نوع دارد، که عبارت است از AMD خشک و AMD تر. AMD خشک رایج­تر است و مرحله اولیه این بیماری است درحالیکه AMD تر معمولا بدتر است و مرحله بسیار پیشرفته ­تر بیماری محسوب می­شود.

5. انحراف چشم (لوچی)

اگر چشم ­هایتان به شکل مناسب تنظیم نمی ­شوند و هر یک از چشم­ها به مسیر متفاوتی نگاه می ­کنند، دچار لوچی یا چپ بودن چشم هستید. بعضی افراد به طور مادرزاد با چشم چپ متولد می­ شوند اما ممکن است بزرگسالان نیز به دلیل مشکل در عصب کنترل کننده چشم­ ها دچار این عارضه شوند.

این عارضه منجر به دو بینی و مشکلات در دید جانبی می ­شود. جراحی یکی از گزینه­های اصلاح این عارضه است.

6. جدا شدگی شبکیه

این یکی از عارضه­ های وخیم چشمی است. این عارضه زمانی رخ می ­دهد که شبکیه واقع شده در پشت چشمتان از بافت اطراف آن جدا می­ شود. شبکیه نور را پردازش می­ کند و شبکیه آسیب دیده در صورتی که فورا درمان نشود، می ­تواند موجب از دست دادن دائمی دید بیمار شود.

اگر به شدت نزدیک بین هستید یا سابقه خانوادگی پارگی شبکیه دارید، در معرض ریسک ابتلا به آن هستید.

شبکیه جدا شده درد ندارد و اغلب هیچ علائم هشداری ندارد. اما ممکن است متوجه تغییرات زیر شوید:

• دیدن تعداد زیادی اجسام شناور (اجسام شناور کوچک و چیزهایی شبیه به نخ در جلوی چشمتان)
• فلش­های نور
• دید جانبی یا کناری ضعیف

ممکن است پزشک ­تان درمان با لیزر، کریوپکسی، یا رتینوپکسی پنوماتیک را برای درمان شبکیه آسیب دیده پیشنهاد کند.

7. عیوب انکساری

خطای انکساری مربوط به شکل طبیعی چشم شماست که موجب تار شدن دیدتان می­شود. عیوب انکساری از رایج­ترین مشکلات بینایی هستند که افراد تجربه میکنند.

بخش ­هایی از چشم­ شما درست مانند یک تیم با یکدیگر کار میکنند تا نوری که به چشمتان وارد می ­شود را به مسیری هدایت کنند که به مغزتان میرسد. نور از قرنیه شما عبور میکند – بخش شفاف در جلوی چشمتان. که نور را به عدسی چشم و شبکیه هدایت میکند – شبکیه لایه­ای در خلفی ترین بخش کره چشم است که نور را به سیگنال­های الکتریکی تبدیل میکند که عصب نوری، آن را به مغزتان می ­فرستد. مغزتان از این سیگنال­ها استفاده میکند تا تصاویری بسازد که شما آن را میبینید.

با توجه به نوع عیوب انکساری که دارید، مشکلی در شکل کره چشم، قرنیه یا عدسی ­های چشمتان مانع از تمرکز صحیح چشمتان بر روی اشیایی می­شود که به آن نگاه می­کنید. به این ترتیب دید شما تار و مغشوش می­ شود.

چند نوع از عیوب انکساری وجود دارد. بعضی از آنها سبب می ­شود تمرکز بر روی اشیای نزدیک به شما، برای چشمتان دشوار باشد. بعضی دیگر سبب می ­شوند اشیای دور از شما، تار دیده شوند. صرف­نظر از نوع عیب انکساری که دارید، متخصص چشم می ­تواند آن را تشخیص دهد و اصلاح کند. متخصص چشم، بینایی و چشمتان را معاینه کرده و درمانی تجویز میکند تا مجددا واضح ببینید.

عیوب انکساری اغلب با رشد کردن و بزرگتر شدن افراد شکل می­گیرد. بسیاری از عیوب انکساری ابتدا در کودکان پدیدار می­ شوند. اما ممکن است در هر زمانی در طول زندگی­تان دچار عیوب انکساری شوید، حتی اگر قبلا دید کاملا واضحی داشته ­اید.

چهار مورد از رایج­ترین عیوب انکساری از این قرارند:

• نزدیک بینی (مایوپیا)
• دوربینی (هایپروپیا)
• دوربینی ناشی از پیرچشمی (پرسبایوپیا)
• آستیگماتیزم (کژبینی)

برای عیوب انکساری مثل نزدیک بینی و یا دوربینی متخصص چشم اغلب برای شما خرید عینک طبی را پیشنهاد میکند که بعد از معاینه دقیقتر و دریافت نسخه میتوانید اقدام به خرید عینک کنید.

8. خشکی چشم

بیماری خشکی چشم یکی از عارضه ­های رایج چشمی است که در آن چشم به قدر کافی لیز و روان نمی ­شود. به سختی می­توان تعیین کرد دقیقا چه تعداد از افراد از این عارضه رنج می ­برند زیرا بیشتر افراد حتی نمی ­دانند دچار خشکی چشم هستند و به جستجوی درمان آن برنمی ­آیند. اما تخمین زده می­شود حدود 7 درصد مردم روزانه با خشکی چشم دست به گریبانند (هرچند بعضی منابع می­گویند حتی تا 15 درصد دچار این عارضه هستند).

علائم خشکی چشم می­تواند شامل این موارد باشد:

• آبریزش چشم
• تاری دید
• حساسیت به نور
• سوزش یا خارش چشم
• قرمزی چشم
• حس وجود جسم خارجی در چشم

این عارضه ممکن است بنا به چند دلیل رخ دهد اما یکی از رایج­ترین دلایل آن، عدم تعادل در ساخت اشک چشم است. اشک­ها سه جزء دارند: یک جز روغنی، یک جز آبکی و یک جز مخاطی مانند. هر نوع آسیب در این تعادل اشکی می­توانند موجب احساس خشکی در چشم شود و حتی چشم ­ها آبکی­تر به نظر برسند تا خشکی کلی چشم جبران شود.

خشکی چشم را می­توان با ترکیبی از قطره­های چشمی و درمان میبو ترموفلو درمان کرد تا به احیای علائم و افزایش روان بودن چشم کمک کند. اگر از هر یک از علائم بالا رنج می ­برید، با متخصص چشم تماس بگیرید و از آنها برای رفع این عارضه کمک بگیرید.

9. قرمزی چشم (کنژنکتیویت)

احتمالا همه ما در نقطه­ای از زندگی­ مان قرمزی چشم داشته ­ایم. این شکلی از عفونت چشم است که در آن ملتحمه (لایه ظریفی که بخش­ های سفید چشم را می ­پوشاند) متورم می ­شود. ممکن است این عفونت موجب التهاب خط داخلی پلک چشمتان نیز بشود، و قرمزی و احساس ناراحتی در آن ایجاد کند. بنابراین گاهی اوقات به این عارضه «چشم صورتی» یا پینک آی می­گویند.

علائم ورم ملتحمه می­تواند شامل موارد زیر باشد:

• قرمزی شدید چشم
• خارش چشم
• بهم چسبیدن مژه­ها
• تورم چشم
• احساس سوزش

قرمزی چشم معمولا ظرف دو هفته پس از وقوع آن از بین می­ رود و نیازی به درمان ندارد. اما اگر واقعا از علائم آن رنج می­برید یا بیش از این مدت طول کشید، می­ توانید با پزشکتان تماس بگیرید تا قطره­ های چشمی ضدویروس یا ضدباکتری برایتان تجویز کند (با توجه به نوع قرمزی چشم که دارید).

10. گل مژه

گل­مژه ­ها ممکن است بسیار ترسناک به نظر برسند اما معمولا جای نگرانی ندارند. گل مژه معمولا یکی از نشانه­های وجود مجموعه متورمی از چرکی است که روی خط پلکتان رشد کرده است که به دلیل وجود باکتری در فولیکول یا غده پلک است. باکتری خاص آن استافولوکوس است که ممکن است در بینی­تان یافت شود و پس از اینکه بینی را لمس کردید و دستتان را به چشمتان زدید، به آن منتقل شود. گل مژه­ها مسری هستند و می­توانند از چشمی به چشم دیگر و از شخصی به شخص دیگر منتقل شوند بنابراین لازم است قبل و بعد از دست زدن به چشم عفونی ­تان، دست­هایتان را بشویید.

علائم گل مژه می­تواند شامل موارد زیر باشد:

• یک تکه دردناک و سفت
• قرمزی و تورم پلک
• خارش، سوزش و احساس جسم خارجی در چشم
• خروج مخاط و پوسته شدن اطراف چشم­ها
• اشک ریختن و تاری دید
• حساسیت به نور
• افتادگی پلک

بیشتر گل مژه ­ها نیازی به درمان ندارند. می­توان در منزل و با کمپرس گرم چشم آسیب دیده آنها را درمان کرد. این کار کمک می­کند که فرایند درمان تسریع شود. همچنین می­تواند درد و تورم ناشی از گل مژه را کاهش دهد. بیشتر گل مژه­ها خودشان ظرف یک هفته شکافته می ­شوند و پس از آن علائم به سرعت ناپدید می­شوند.