همه چیز در مورد نور آبی یا Blue Light

به احتمال زیاد، شما در حال خواندن این مقاله در دستگاهی هستید که نور آبی ساطع می کند. با توجه به اینکه میزان زمانی که مردم در مقابل نمایشگرها می گذرانند به بالاترین حد خود رسیده است، آیا باید نگران جریان نور آبی به چشمان خود باشید؟

در این مقاله نور آبی یا Blue Light را از چند جنبه بررسی میکنیم: از جمله اینکه چیست و چگونه می تواند به سلامت شما آسیب برساند یا به شما کمک کند.

Blue Light یا نور آبی چیست؟

جهان با انرژی الکترومغناطیسی در حال تپش است. این انرژی در اطراف ما، و حتی از طریق ما، به صورت امواج منتقل می شود. طول امواج متفاوت است. از امواج طولانی‌تر رادیویی ، امواج مایکروویو، امواج مادون قرمز و UV گرفته تا طیف‌های کوتاه الکترومغناطیسی مثل اشعه ایکس و پرتوهای گاما.

بیشتر امواج الکترومغناطیسی نامرئی هستند. اما یک نوار کوچک از امواج، که به عنوان نور مرئی شناخته می شود، توسط چشم انسان قابل تشخیص است. طول امواج نور مرئی از 380 نانومتر (نور بنفش) تا 700 نانومتر (نور قرمز) متغیر است.

هر چه طول موج طولانی تر باشد، انرژی کمتری ارسال می کند. نور آبی دارای طول موج بسیار کوتاه و پرانرژی است. در واقع، آنها فقط کمی طولانی تر از امواج ماوراء بنفش (UV) هستند. پزشکان نسبت به اثرات مضر اشعه ماوراء بنفش هشدار داده اند که می تواند به پوست و چشم شما آسیب برساند. امواج نور آبی پرانرژی (High-energy visible) تقریباً به همان اندازه قدرتمند هستند.

اگر همه امواج نور در آسمان هستند، چرا معمولاً آسمان فقط آبی به نظر می رسد؟

کل طیف نور در اتمسفر در حال حرکت است - اما آسمان معمولاً آبی به نظر می رسد زیرا امواج نو مرئی در برخورد با ذرات نیتروژن و اکسیژن موجود در جو شکسته می شود و به طول موج های زیر مجموعه خود تقسیم می گردد. در حقیقت، پرتوهای نور آبی بیشتر از سایر پرتوهای نور مرئی پراکنده می‌شوند. این میزان پراکندگی بیشتر نور آبی همان چیزی است که آسمان بدون ابر را آبی نشان می دهد.

 در پایان روز، در زمان غروب خورشید،نور مسافت بیشتری را تا رسیدن به سطح زمین طی می کند،در این زمان مقدار زیادی از نور آبی،حین پراکندگی از بین خواهد رفت و چشمان شما امواج نور طولانی تر قرمز و طلایی را بیشتر خواهد دید. همان غروب خیره کننده!

چه چیزی نور آبی تولید می کند؟

نور آبی، مانند سایر رنگ های منشعب نور مرئی، در اطراف شما وجود دارد. خورشید نور آبی ساطع می کند. لامپ های مهتابی و فلورسنت هم همینطور. به دلیل استفاده گسترده از وسایلی که به فناوری دیود ساطع نور (LED) متکی هستند، انسان ها بیش از همیشه در معرض نور آبی قرار دارند.

صفحه نمایش های کامپیوتر و لپ تاپ، تلویزیون های صفحه تخت، تلفن های همراه و تبلت ها همگی از فناوری های LED با مقادیر بالای نور آبی استفاده می کنند.

نور آبی با چشمان شما چه می کند؟

چشم شما مجهز به ساختارهایی است که از آن در برابر انواع نور محافظت می کند. به عنوان مثال، قرنیه و عدسی شما از شبکیه حساس به نور که در پشت چشم قرار دارد در برابر اشعه‌های مضر UV محافظت می‌کنند.

این ساختارها، نور آبی را دور نمی‌کنند و شما در معرض مقدار زیادی از آن هستید - نور آبی طبیعی خورشید بسیار بیشتر از مقدار هر دستگاهی است. با این وجود، برخی از چشم پزشکان نگرانی خود را در مورد قرار گرفتن در معرض نور آبی صفحه‌نمایش‌ها و دستگاه‌های دیجیتال با نور پس‌زمینه ابراز کرده‌اند، زیرا مردم زمان زیادی را صرف استفاده از آنها در فاصله نزدیک می‌کنند.

طی یک مطالعه معتبر سال 2020 منتشر شده در مجله چشم پزشکی هند نشان داد که برای مثال در طول قرنطینه COVID-19، 32.4 درصد از جمعیت مورد بررسی، 9 تا 11 ساعت در روز از یک دستگاه با تابش نور آبی استفاده می کردند. 15.5 درصد دیگر 12 تا 14 ساعت در روز از دستگاه ها استفاده می کردند - افزایش قابل توجهی که احتمالاً به دلیل تغییر در نحوه کار افراد در طول همه گیری بوده است.

طبق تحقیقاتی که تاکنون انجام شده است، نگرانی در مورد آسیب به شبکیه چشم از طریق Blue Light وجود ندارد. در حالی که برخی از مطالعات حیوانی نشان داده اند که نور آبی می تواند به سلول های شبکیه آسیب برساند، چشم پزشکان می گویند که شواهد کمی وجود دارد که نور آبی به شبکیه چشم انسان آسیب می رساند.

خطرات و عوارض جانبی قرار گرفتن در معرض نور آبی

در حالی که تحقیقات فعلی نشان می دهد که نور آبی صفحه نمایش کامپیوتر و دستگاه های دستی احتمالاً خطر جدی برای چشم شما ایجاد نمی کند، خطرات دیگری وجود دارد که باید در نظر گرفته شوند. در اینجا نگاهی گذرا به خطرات و همچنین مزایای امواج نور آبی داریم.

1-       نور آبی می تواند به قرنیه شما آسیب برساند

بیشتر اشعه ماوراء بنفش به دلیل ساختارهای زیادی که از چشم شما محافظت می کند، نمی تواند به شبکیه چشم شما برسد. با این حال، نور آبی همچنان می‌تواند راه خود را از طریق بافت‌های ضروری به قرنیه باز کند. این مورد می تواند در طول زمان قرنیه شما را تحت تاثیر قرار دهد و منجر به انواع مشکلات سلامت چشم شود.

2-      نور آبی و سندرم بینائی کامپیوتر

استفاده از دستگاه های دیجیتال از نزدیک یا برای مدت طولانی می تواند منجر به خستگی چشم شود. تحقیقات نشان داده است که وقتی افراد از رایانه، لپ‌تاپ و سایر دستگاه‌های دیجیتال استفاده می‌کنند، کمتر از حد معمول پلک می‌زنند. پلک زدن کمتر می تواند به معنای رطوبت کمتر و فشار بیشتر به چشمان شما باشد.

سندرم بینائی کامپیوتر (یا به اصطلاح فشار چشم دیجیتال) برای افراد مختلف معنای متفاوتی دارد. هنگامی که چشمان شما از خیره شدن به صفحه ای که نور آبی ساطع می کند خسته می شود، ممکن است مواردی از قبیل زیر را تجربه کنید:

·        خشکی چشم

·        خستگی چشم

·        تاری دید

·        قرمزی چشم

·        خسته شدن عضلات صورت در اثر چشمک زدن

همچنین یکی از علائم سندرم بینایی کامپیوتر در اثر قرار گرفتن در معرض نور آبی، افزایش سردرد است. برای جلوگیری از سردرد، توصیه می شود به طور مکرر از صفحه های دیجیتال فاصله بگیرید و همیشه فاصله مناسب را رعایت کنید.

3-     نور آبی و خواب

در حالی که پزشکان هنوز در مورد اثرات طولانی مدت نور آبی بر سلامت چشم انسان صحبت نمی کنند، اتفاق نظر بیشتری در مورد تأثیرات نور آبی بر چرخه خواب و بیداری وجود دارد. حسگرهای نور در چشمها (و حتی در پوست) می توانند تفاوت بین نور روشن روز (با امواج نور آبی شدید آن) و رنگ های گرم تر و قرمزتر که نشان دهنده پایان روز است را درک کنند. هنگامی که نور اطراف شما به آن سایه های غروب آفتاب می رسد، حسگرهای موجود در چشمان شما بدن شما را تحریک می کنند تا ذخایر طبیعی ملاتونین، هورمون خواب آور را آزاد کند.

محققان دریافته‌اند که وقتی در ساعات عصر در معرض نور آبی قرار می‌گیرید، بدن شما ملاتونین زیادی ترشح نمی‌کند و چرخه خواب شما به تأخیر می‌افتد یا مختل می‌شود.

هنگامی که نور آبی چرخه خواب شما را مختل می کند، مشکلات دیگری نیز ممکن است ایجاد شوند، از جمله:

·        افزایش خطر سرطان هایی مانند سینه و پروستات

·        کاهش سطح لپتین (ماده ای شیمیایی که بعد از غذا سیگنال سیری می دهد)

·        تغییرات متابولیک، به ویژه قند خون

4-      نور آبی و  تباهی لکه زرد (Macular degeneration)

Age-Related Macular degeneration (Macular degeneration ی وابسته به سن (AMD)) اولین علت از دست دادن بینایی در افراد بالای 50 سال است. زمانی اتفاق می‌افتد که ساختار پشت چشم ، (ماکولا) با افزایش سن آسیب می‌بیند. نتیجه این است که شما توانایی دیدن مرکز میدان دید خود را از دست می دهید. ممکن است هنوز بتوانید اشیاء اطراف را ببینید، اما جزئیات و اشیاء در مرکز خطوط دید شما تار می شوند و با گذشت زمان، دیدن آنها غیرممکن خواهد بود.

اگرچه مطالعات حیوانی و مطالعات آزمایشگاهی سوالاتی را در مورد اینکه آیا نور آبی می تواند روندMacular degeneration را تسریع بخشد ایجاد کرد، چشم پزشکان و محققان هنوز تایید نکرده اند که ارتباط قابل تاییدی بین استفاده از LED یا دستگاه های ساطع کننده نور آبی و AMD وجود داشته باشد.

همه ی نورهای آبی بد نیستند

تمامی عوارض بالا در دراز مدت و با قرار گفتن بیش از حد در معرض نور آبی بروز می کند و چه بسا علم امروز به خوبی ثابت میکند که قرار گرفتن در معرض نور آبی برای سلامتی بسیار ضروری است. در ادامه برخی از مزایای شناخته شده نور آبی آمده است:

1-       به شما کمک می کند هوشیار بمانید

مطالعات نشان داده اند که قرار گرفتن در معرض نور آبی می تواند زمان واکنش شما را افزایش دهد و زمانی که در اوج عملکرد خود در روز نیستید، هوشیاری شما را تحریک کند.

2-      تقویت حافظه و عملکرد شناختی

شرکت‌کنندگان در مطالعه‌ای در سال 2017 که یک دوره 30 دقیقه‌ای در معرض نور آبی قرار گرفته بودند، پس از آن در حافظه کلامی و تثبیت حافظه عملکرد بهتری داشتند. اما شرکت کنندگان در مطالعه که در معرض نور کهربایی بودند، عملکرد خوبی نداشتند.

3-     توان بالقوه برای بهبود افسردگی فصلی

درمان با نور آبی اکنون یکی از درمان‌های رایج برای تسکین افسردگی فصلی است. محققان دریافته‌اند که این یک درمان موثر برای افسردگی است ، به‌ویژه زمانی که با داروهای ضد افسردگی ترکیب شود.

4-      بهبود آکنه

مطالعات متعدد نشان داده است که نور آبی، باکتری های مولد آکنه را از بین می برد و التهاب را در جوش های آکنه کاهش می دهد. یک نکته مهم: اگر می‌خواهید دستگاه‌های نور آبی را در خانه امتحان کنید، مطمئن شوید که مورد تایید سازمان غذا و دارو را انتخاب کرده‌اید.

5-     کمک به رفع برخی از بیماری های پوستی

اکتینیک کراتوزیس و پسوریازیس پلاکی هر دو با درمان با نور آبی بهبود یافته اند. درمان با نور آبی در درمان تومورهای کارسینوم سلول بازال پوست نیز موثر بوده است.

نحوه محدود کردن قرار گرفتن در معرض نور آبی